En iyi savaş karşıtı filmlere bir çok kült film sayabilirsiniz. Bu filmlerin genelinin ortak noktası, batı yapımı olmaları. Onlar da olaya kendi pencerelerinden baktığı için savaş sonrası bir askerin psikolojisi, topluma tekrardan karışması veya taarruz halindeyken gördüğü manzarayı konu ediniyorlar. Hitler’in yıkımını konu alan yapımlar dışında halktan bahseden film sayısı çok az. Ee bu da bende bir süre sonra şu düşünceyi hakim kaldı: bana ne haksız taarruz yapan devletlerin psikolojisinden, bakış açısından. Burada aradığım kan Ateş Böceklerinin Mezarı oluyor. Kaç kere izledim bilmiyorum.
Aslında filme savaş karşıtı diyemem. Ateş Böceklerinin Mezarı zaten Amerika’nın haksız yere işgal edişine olağan gözle bakıyor. Film Amerika’ya “onların huyudur, öldürürler” diyor. Filmde kızılan kısım Japon halkının “yalakalığı” Amerika seviciliği…
Ateş Böceklerinin Mezarı‘nı 80 ve 90 neslinden bir çok kişi izlemiştir. Bu kadar eski ve bilindik filmi incelemeyi isteme sebebimse; bazı sanat eserlerinin, kanımca tüketilme yaşlarının olması. Örneğin; Kürk Mantolu Madonna, lisede okunmalı. Henri Charrière tarafından yazılan Kelebek romanı, üniversite bitmeden okunmalı. The Breakfast Club, lise bitmeden izlenmeli. The Big Lebowski filmini, sonsuza kadar izleyebilirsiniz. İşte Ateş Böceklerinin Mezarı filmi de lise çağında kesinlikle izlenmeli. Sonrasında da iki yılda bir vicdanınızın sıcak kalması için izleyin derim.
Filmin konusu Akiyuki Nosaka’nın Hotaru no Haka adlı kısmi otobiyografik romanından uyarlanmıştır. Akiyuki Nosaka, II. Dünya Savaşı’nda ölen kız kardeşinden, bu roman sayesinde özür dilediğini düşünmüştür.
Ateş Böceklerinin Mezarı II. Dünya Savaşı sırasında bombalanan Kobe şehrinde geçiyor. Bombalardan kurtulmuş iki kardeşin, büyüklerinin yok olmaya yüz tutmuş vicdanından kaçamamaları, onları yalnızlığa itiyor. Dört yaşındaki (kurgusal dünyanın en tatlı çocuğu) Setsuko’nun ve on dört yaşındaki ağabeyi Seita’nın yalnızlıkla, insanlarla, hastalıkla ve açlıkla mücadeleleri o kadar iyi aktarılmış ki filmin ikinci yarısında Setsuko’yu kendi kardeşiniz sanabilirsiniz.
1988 yapımı olması, çizimleri konusunda sizi tereddüte düşürmesin. Sonuçta Studio Ghibli’nin yapımını üstlendiği bir eserden bahsediyoruz. Belki animelerde aksiyona, maceraya alışan arkadaşlar, ilk yarısındaki durağanlığından sıkılabilir. Onlar da sabretsin farkına varmadan “lütfen düşündüğüm olmasın, o sahneyi görmeyelim, Setsuko hayır!” diye diye ağlamayı hatırlayacaklar.
Her şeyiyle keşfedilip tüketilmesi gereken bir yapım olduğu için, bu yazı Ateş Böceklerinin Mezarı İncelemesi yerine anime tavsiyesi gibi oldu. Yazarken bile gözlerim doluyor. Bir arkadaşınız olarak size bu animeyi, filmi kesinlikle tavsiye ediyorum. Ateş Böceklerin Mezarı gördüğünüz en samimi savaş karşıtı film olacaktır.
Ateş Böceklerinin Mezarı
Süre: 1 saat 29 Dakika
Tür: Savaş, Dram,
Yönetmen: Isao Takahata
Yazarlar: Akiyuki Nosaka (roman), Isao Takahata
Gösterim Tarihi: 16 Nisan 1988
Editör Puanı: 9.9/10
