Hakkını verelim, kimi hayran teorisi iyi olsa da çoğu kötüdür. Medyanın onları lanse etme biçimi daha da fenadır. Düzinelerce yazı ve video ortaya çıkar ama benim bunların ötesinde bir sorum var; hayran teorisi nedir ve daha da önemlisi neden varlar?
Bunlar cevaplaması kolay sorular gibi görünüyorlar ancak öyle değiller. Hayran teorileri izleyicilerin filmler, şovlar, çizgi romanlar, veya herhangi bir şey hakkında sahip oldukları fikirler ve spekülasyonlar deyip geçebiliyoruz. Hayranlar sevdikleri şeyler hakkında yaratıcı ve tutkulu oldukları için araştırmayı seviyorlar. Pek çok medya kuruluşu da bunu kullanıyor elbette.
Farklı fan teorilerinin farklı amaçları vardır. Hadi gelin bu tiplere ardından da teorilerin hayranları popüler kültürde nasıl etkilediğine bakalım. Bu arada, bu makalenin daha ayrıntılı bir halini video olarak Radyo Spoiler üzerinden izleyebilirsiniz.
Gizem çözme teorileri; Bazı hayran teorileri kurgu eseri içinde var olan bir gizemi çözmeye çalışır. Jon Snow’un Game Of thrones’un sonunda doğrulanan gerçek ebeveynleri hakkındaki teori, Rey’in de ebeveynlerinin kim olduğu sorunu da bu tür bir teori örnek olarak verilebilir.
Öngörülü teoriler; Sırada ne olacak sorusudur. Ama bu tür fan teorisi gerçek gizem çözücü fan teorilerinden de farklıdır. Bu teoriler genellikle klasik hikaye anlatımı tekniklerini kullanılarak, yapımın geleceğini tahmin etmeye yönelik olur.
Hikaye açığı doldurma teorileri; Küçük ama zararlı bir tür olan bu fan teorileri akıllarda doğan soruları cevaplamaya çalışır. Filmler ve TV şovları yapmak zordur ve süreklilik hataları meydana gelir elbette, ama kötü bir sahneyi geçmişini değiştirerek düzeltmek de neredeyse imkansızdır.
Retcon teorileri; Bu teorilerin uç noktalardaki hikaye açığı doldurma teorileriyle çok ortak noktası vardır ve aslında bu türün örneklerini herhangi bir teorinin en kötü örneklerinde bulabilirsiniz. Örneğin Skywalker’ın Yükselişinin sonunda gördüğümüz her şeye rağmen, ekranda gördüklerinizin gerçekte gerçekleşmediğini iddia eder. Palpatin’in aslında kazandığını iddia eder.
Dik kafalı teorileri; Bunlar eğlenceli teorilerdir. Elsa ve Anna’nın Frozen serisindeki ebeveynlerinin tarzının ebeveynleri olduğu fikri gibi. Bu teorileri kanıtlamak çoğu zaman imkânsızdır ve çürütmeleri de kolaydır ama mesela bu değildir. Bununla birlikte hakkında onlarca makale yazılmaya başlandığında sinir bozucu hale gelmeleri de çok kolaydır. Peter Parker’ın Iron Man 2’de göründüğünü savunan insanların bir anda etrafta türemesi bunun en güzel örneği olabilir sanırım.
Gerçek dünya teorileri; Son olarak Disney ve Sony’nin lisans anlaşmazlıklarını nasıl ele alacağına dair spekülasyonlar gibi gerçek dünya ile ilgili teorilerimiz var. Bu tipi teorilerin, sadece fan kitlesini değil gerçekten haberciliği zedelediği de ne yazık ki gerçektir.
Hayran teorileri yeni kuşak hayranların pop kültürü ile etkileşime geçmek biçimini ustaca değiştiriyor. Kurgudaki her şey bir bulmaca kutusu veya çözülmeyi bekleyen bir gizem olarak görülmeye başlanıyor. İnsanlar tarafından kurguda hatalar yapılabilir. Nihai hedef eğlenceli zaman geçirmektir teorileri çok fazla odaklanmanın aslında gördüğünüz şeyleri gözlerinizin önünden çekebileceğini unutmayın.
Yazar: Berkay Sert / Spoiler Radyo
