WORLD BUILDING 101
TTRPG sevdalıları için bir çok duygu, anı ve heyecan içeren bir terimdir world building, peki ya hiç bilmeyenler için? Hadi biraz bunun ne olduğundan ve ne için kullanıldığı hakkında konuşalım.
World building aslında tükettiğimiz neredeyse her sci-fi ve fantastik içeriğin temelini oluşturan bir öğedir, burada örneklendirme açısından elimize LOTR (Lord of the Rings)’ı alabiliriz, bir dünya kurgularken en başta karar vermemiz gereken şeylerden bir tanesi bu dünyanın teması, sonrasında verilmesi gereken karar ise evrenimizin kuralları ve sınırları, dilerseniz LOTR gibi high fantasy bir dünya, dilerseniz de GoT (Game of Thrones) gibi low fantasy bir dünya kurgulayabilirsiniz!
İlk önce high ve low fantasy arasındaki farkları bir gözden geçirelim: High fantasy dediğimiz şey; mitsel/büyüsel varlıkların yoğun olduğu, büyü gibi metafizik öğelerinin biraz daha gündelikleştiği, hobbit, cüce, goblin ve belki de elf gibi ırkların iç içe dolaşabildiği dünyalardır. Bunun örnekleri olarak LOTR, Harry Potter ve Narnia’yı gösterebiliriz.
Low fantasy için ise spektrumun diğer ucuna ilerlememiz gerekir. Günlük hayatta karşımıza çıkmayacak mitsel/büyüsel varlıkların nadirleştiği, cüce, elf ve diğer fantastik ırkların daha az varlık gösterdiği, büyünün nadir, özel ve belki de korkulan bir şey olduğu evrenler diyebiliriz. Örnek olarak GoT ve Percy Jackson’ı gösterebiliriz.
Daha spesifik olarak anlatmak için şöyle bir örnek verebiliriz: High fantasy bir dünyada bir köylü kasabasının yanından geçen bir grup elf gördüğünde “another Tuesday!” diyip tarlasına döner, aynı durum low fantasy bir dünyada onları gören köylünün kutsanmaları için tarlasını, hayvanlarını veya oğullarından birini bu elf grubuna adak olarak vermesine sebep olacak noktadadır.
Şimdi temamızı belirlediğimize göre konumuza dönebiliriz! Anlatım kolaylığı açısından high fantasy bir temadan ilerleyelim: Yarattığımız bu dünyayı daha oturaklı bir hale getirme açısından bir takım kurallar ve sınırlar eklemeliyiz. Mesela bu dünyada büyü sevilmeyen veya korkulan bir şey olabilir, tanrıları kitaplarda geçen mahlasları yerine isimleri ile anmak lanet yaratıyor olabilir, gün batımından gün doğumuna kadar ormanları sis kaplıyor olabilir, sebepsiz yere dökülen her kanı tanrılar cezalandırıyor olabilir, vb… Ne kadar kural eklemek isterseniz ekleyebilirsiniz ama lütfen bunun bir oyun olduğunu ve oyuncularınızı sıkmamanız gerektiğini de unutmayın!
Yapacağımız kurgunun temasını ve kurallarını belirlediğimize göre artık bu evreni doldurmaya başlayabiliriz! Önümüzdeki süreçte bu evrenin tanrılarını, topraklarını, krallıklarını, karakterlerini, kültürlerini, geçmişlerini ve geleceklerini hep beraber konuşacağız. İnteraktif bir öğretici deneyim olmasını umuyorum, o yüzden bu evrene eklemek istediğiniz kuralları ve ögeleri iletmeyi unutmayın!
Şimdilik kendinize iyi bakın, zarınız hep yirmi olsun!
peki mesela shrek low fantasy mi sayılıyor yoksa high fantasy mi? çünkü filmde masal karakterlerinin yaşadığı bir dünya var evet ama yine de insanlar dev ya da ejderha gördüğünde korku gösteriyor.
Shrek high fantasy’dir, ne kadar ejderha gördüklerinde korksalar da ogre’ler, konuşan eşşekler vb. masal karakterleri bir arada yaşarlar ve büyünün varlığından ve gerçekleşmesinden çok da etkilenmezler.
Çok güzel anlatmışsınız düşüncenize sağlık. Peki karakter psikolojisi ve oyunculuk kısımları hakkında da yazacak mısınız?
TTRPG de bu ikisinin önemli bir yeri olduğunu düşünüyorum.
Bu başlattığım world building serisi dahilinde değil ama dmlik ve oyunculuk ile de alakalı yazmayı planlıyorum kesinlikle!
Güncellemeleri bekliyorum. Teşekkür ederim🧙🏻♂️