Bu seferki makale konumuz belki öncekiler kadar merak edilen bir konu değil. Yine de aranızda sadık anime izleyicileri varsa, anime karakterlerinin saçını kesmesinin çok fazla anlam yüklenen bir eylem olduğunu fark etmişlerdir. Yakın zamanda Gun Gale Online‘da, bunun dışında Monogatari’de ve Pokemon‘da örneklerini gördük. Uzun saçlı ‘kawai’ kızlar, “artık büyümeliyim” şeklinde aldıkları değişim kararlarını uygulamaya, saçlarını keserek başlıyorlar.
Animelerde saç kesme ve imaj değiştirme, hikaye anlatımı ve dramatik hava katma yönünden etkili bir kullanım. Buradaki sembolizm sadece Japonlara has olmamakla birlikte, yaygın olarak kullanmalarında bizden daha çok sebepleri var.
Bir değişime saçı keserek başlama eylemi aslında Japonlarda “Edo” dönemine dayanıyor. Edo döneminde samuraylar görevlerini bırakırken başlarındaki saç topuzlarını keserlerdi. İzleyenlerin gözlerinin önüne Last Samurai filmi geldi bile.
Aslında bu topuz giyilen miğferi desteklemek için toplanırdı fakat zamanla bir statü göstergesi haline geldi. Kesilmesi de, görevden ayrılma veya emekli olma, dolayısıyla da yüksek mevkilerinin faydalarından artık yararlanamayacakları anlamına gelirdi. Bununla birlikte Meiji Yenilenmesi (Restorasyonu) adı verilen dönemde bu durumla çok karşılaşıldı zira hükümet samuraylara rütbelerine oranlı olarak maaş veriyordu ve pek çok samurai bu maaşlarla hayatlarını idame ettiremediler, dolayısıyla da başka bir iş edinebilmek için de samuraylık pozisyonlarından vazgeçmek durumunda kaldılar. Şimdilerde ise bu törensel saç kesme durumu sadece sumo güreşçilerinin emekli olurken samuray tarzı topuzlarını kesmelerinde kaldı.
Uzun saçı kesmeye sembolik anlam yüklenmesinin sebebi pekala sadece samuraylar değil. Zamanımızda uzun saçlı kadınların saçlarını kısa kesmeleri de hayatlarında bir dönemi geride bırakma anlamına gelebiliyor. Hadi ya demeyin. Evet biliyoruz tüm dünyadaki kadınlar bunu yapıyor. Aşk acısı çekerken, bunalımdayken, üniversiteyi kazanınca, işe girecekken veya anne olunca saçlarını kesebiliyorlar. Fakat Japonya’da uzun saç sevimliliğin, özellikle de simsiyah uzun saçlar estetiğin ve güzelliğin ön şartı olarak algılanıyor. Heian döneminde (794’dan 1185’e kadar) çok uzun ve kalın saçlar övgü sebebiymiş. Zamanın eskortları saçlarını yerleri süpürecek kadar uzatırmış. Haliyle erkeklerde de bir uzun saç fetişzmi ayyuka çıkmış, anlayacağınız üzere hala da devam ediyor. Bazıları devam eden bu estetik zevki, popüler bir hikaye olan Genji’nin Hikayesi’nin taze tutmasına bağlıyor. Hikayeye göre Genji, eşinin saçlarını törensel olarak kesmesine izin vermiyor.
Şimdilerde ise, işte biri saçını kısa kestirdiğinde arkadaşları ona işten ayrılıyor musun şeklinde takılabilmekteler. Yine de illa her saçını değiştiren hayatını da değiştirecek anlamına gelmiyor. Sadece mangalarda, animelerde ve filmlerde bu tip olaylar anlatılmak istenen değişime, formüle eklenen sembolizm ile birlikte fazladan dramatiklik katıyorlar.
