Oyun dünyasında son yıllarda dengelerin nasıl değiştiğini hepimiz hayretle izliyoruz. Özellikle Genshin Impact fırtınasıyla başlayan ve Honkai: Star Rail ile devam eden Çin rüzgarı, sektörün köklü devlerini bile düşündürmeye başladı. Biz oyuncular olarak sürekli gelen güncellemelerin ve devasa içeriklerin tadını çıkarırken, perde arkasında işlerin nasıl yürüdüğünü pek sorgulamıyoruz. Ancak PlayStation’ın efsanevi isimlerinden ve eski Worldwide Studios başkanı Shuhei Yoshida, bu konuya oldukça ilginç ve biraz da “acı” bir perspektiften yaklaşıyor.
Yoshida’ya göre, Japon stüdyolarının Çinli geliştiricilerin –özellikle de MiHoYo’nun– üretim hızıyla ve ölçeğiyle rekabet etmesi neredeyse imkansız. Peki ama neden? Teknoloji mi? Yetenek mi? Hayır, Yoshida’nın işaret ettiği nokta çok daha bürokratik ve kültürel: “Yasal problemler.”
Japonya’nın “Yasal” Freni ve Çin’in Hız Tutkusu
Yoshida, 4Gamer’a verdiği demeçte durumu oldukça net özetliyor. Çin’deki geliştirme hızının inanılmaz olduğunu belirten deneyimli isim, MiHoYo yetkilileriyle yaptığı bir sohbete atıfta bulunuyor. Bu görüşmede, Japon geliştiricilerin MiHoYo ile aynı yöntemlerle oyun yapmasının çok zor olacağı, çünkü bunun beraberinde ciddi yasal sorunlar getireceği konuşulmuş.
Burada satır aralarını okuduğumuzda, Yoshida’nın aslında kibarca “işçi hakları” ve “çalışma saatleri” konusuna değindiğini anlıyoruz. Japonya’da (ve Batı dünyasında) stüdyolar, çalışanlarını koruyan daha sıkı iş kanunlarına tabi. Bu durum, geliştiricilerin aşırı mesai yapmasını veya stüdyoların bir anda binlerce kişiyi işe alıp “crunch” dediğimiz o yoğun tempoya sokmasını engelliyor. Ancak Çin’de durum biraz daha farklı işliyor gibi görünüyor.
Yoshida, Çinli stüdyoların bu kadar güçlü olmasının en büyük nedenlerinden birini, “uzun saatler çalışabilecek çok sayıda personeli işe almaya izin veren bir ortamda” üretim yapmaları olarak görüyor. Yani özetle; biz Japonya’da geliştiricilerimizi yasalarla korurken, Çin’deki sistem devasa ekiplerin insanüstü bir hızla içerik üretmesine olanak tanıyor.
MiHoYo Mucizesi mi, Yoksa Mesai Cehennemi mi?
Bu noktada madalyonun diğer yüzüne bakmakta fayda var. Batı medyasında MiHoYo gibi stüdyoların çalışma koşulları hakkında çok net belgeler bulunmuyor. Bizler genellikle çalışanlara dağıtılan PlayStation 5’ler, lüks ekran kartları ve devasa yılbaşı ikramiyeleriyle dolu “pembe tabloyu” görüyoruz. Ancak Yoshida’nın “yasal problemler” vurgusu, bu hediyelerin arkasında, Japonya veya Batı standartlarında kabul edilemeyecek bir çalışma temposunun yattığını ima ediyor.
Oyun endüstrisinde yıllardır tartıştığımız “crunch” kültürü, Batılı stüdyolarda sendikalaşma ve tepkilerle azalmaya başlarken, Doğu’nun yükselen yıldızları bu eski usul “çok çalışma” modelini benimsemiş gibi. Sonuç? Rakiplerini kalite ve hız anlamında geride bırakan, durdurulamaz bir üretim bandı.
Merak Edilenler: Çin Oyun Sektörünün Yükselişi
Konu bu kadar derinleşince, oyuncuların aklında da doğal olarak bazı sorular beliriyor. İşte bu rekabet hakkında en çok merak edilen noktalar ve cevapları:
Genshin Impact ve benzeri oyunlar neden bu kadar hızlı güncelleniyor?
Bunun temel sebebi, Yoshida’nın da belirttiği gibi devasa iş gücü ve esnek çalışma saatleri. MiHoYo gibi şirketler, binlerce geliştiriciyi aynı anda tek bir projeye kanalize edebiliyor. Japonya veya Batı’daki stüdyolar ise daha küçük ekiplerle ve daha sıkı yasal sınırlar içinde çalışmak zorunda.
Japon oyun stüdyoları Çinli rakiplerini yakalayabilir mi?
Mevcut yasal düzenlemeler ve iş kültürüyle bu zor görünüyor. Japonya, kalite ve sanatsal derinliğe odaklanmaya devam ederken (örneğin Nintendo veya Square Enix oyunları), Çinli stüdyoların “hizmet oyunu” (live-service) modelindeki içerik üretim hızına yetişmeleri, çalışma şartlarını değiştirmeden pek mümkün değil.
MiHoYo çalışanları gerçekten zor şartlarda mı çalışıyor?
Bu konuda kesin bir bilgi olmamakla birlikte, sektördeki genel kanı, yüksek maaşlar ve bonuslar karşılığında çok yoğun bir mesai temposunun (996 çalışma sistemi gibi) kabul edildiği yönünde. Yoshida’nın “yasal sorunlar” demesi de bu yoğunluğun Japon yasalarına aykırı olacağını gösteriyor.
Sonuç: Kalite mi, Hız mı?
Yoshida sözlerini, diğer Çinli ve hatta Koreli geliştiricilerin de “MiHoYo benzeri” oyunlar yapmaya başladığını, ancak MiHoYo’nun her zaman bir adım önde olduğunu belirterek bitiriyor. Biz Fanzade ekibi olarak bu durumu şöyle yorumluyoruz: Sektörde kartlar yeniden dağıtılıyor. Bir yanda işçi hakları ve sürdürülebilir geliştirme süreçlerini oturtmaya çalışan geleneksel devler, diğer yanda ise devasa kaynakları ve bitmek bilmeyen enerjileriyle pazarı domine eden yeni süper güçler.
Günün sonunda kazanan biz oyuncular oluyoruz belki ama, sevdiğimiz o muazzam dünyaların hangi şartlarda inşa edildiğini bilmek, o dünyalara bakış açımızı biraz olsun değiştiriyor.
Kaynak: GamesRadar
Yorum (0)